Leaders Into The Wild
Theorie U
Leaders Into The Wild
Theorie U
We leven in een VUCA wereld
De huidige wereldorde wordt gekenmerkt door een overweldigende transformatie die na de Industriële Revolutie zijn weerga niet kent: economische crisis, grote complexiteiten, vraagstukken rond duurzaamheid, ineenstortende conglomeraten. We leven in een VUCA wereld.
Hiërarchische structuren, waar enkelen het voor velen voor het zeggen hebben, blijken niet meer te werken. De leiding heeft geen flauw idee wat er op de werkvloer speelt en gebeurt. Alles lijkt op losse schroeven te staan.
Richten op de toekomst
In grote lijnen lijkt het erop dat er twee reacties worden gehoord:
- Teruggrijpen op het verleden. Laten we terug gaan naar de oude orde, naar oude religies, dat biedt houvast, hetgeen vaak gepaard gaat met fundamentalistische trekken.
- Vasthouden aan de status-quo. Het waait wel over, gewoon door blijven gaan, doormodderen. Het materialistische denken voert hierin de hoofdtoon.
Toch is er een derde optie: het richten op de toekomst. Door te leren van de toekomst, terwijl die zich ontvouwt. En dat op basis van de eigen, aangeboorde inspiratiebron. Dit kan zich zowel op micro- (persoonlijk), meso- (groepen), macro- (instituties) als mundo- (wereld) niveau manifesteren. Leiders (micro) die de weg vinden om vanuit de bron, hun bezieling, hun authentieke Zelf te opereren zullen groepen (meso) en organisaties (macro) en zelfs de wereld tot collectieve transformatie naar nieuwe realiteiten weten te inspireren.
Het U-Proces
Dit is wat C. Otto Scharmer het U-proces noemt (theoryu.com). Duurzame en beklijvende transformatie is het gevolg van het doorlopen van dit U-proces.
In het kort kent het U-Proces drie belangrijke stappen:
- Tot in het diepst observeren (zonder oordeel) van de situatie en beseffen dat ik deel uitmaak van het geheel dat ik beschouw
- Met hart en ziel stel ik mij open voor wat zich nu aandient uit het niets en mijn hoogste potentieel aanspreekt
- Ik handel direct vanuit deze inspiratie en met verbeeldingskracht verbeter ik continue de Oplossing
Twee manieren van leren
Het principe is duidelijk: er zijn twee verschillende manieren van leren. De eerste is het leren door te reflecteren over het verleden en het tweede is het leren van opwellingen, het leren van de toekomst terwijl die zich ontvouwt.
Vrijwel alle leermodellen zijn gebaseerd op het reflecteren van onze ervaringen uit het verleden. Soms bevinden we ons echter in een situatie waar reflecties over ervaringen uit het verleden niet helpen. Soms is het zelfs zo dat bij teams ervaringen uit het verleden een beperkende factor vormen om tot nieuwe antwoorden te komen. Dan komt de vraag op of er een tweede bron van leren is en zo ja, hoe werkt dat dan?
Bewustwording: stoppen van downloaden
Als we naar deze benadering kijken dan moeten we onderscheid maken tussen twee typen van bewustwording. Het eerste type wordt ‘downloading’ genoemd, wat betekent dat ik vanuit een bestaande en bekende modus opereer, Ik neem een bekend en vertrouwd denkmodel, raamwerk en projecteer dat op de situatie waarvoor ik me gesteld zie staan. Dat kennen we allemaal.
Echter, succesvolle innovatie in business en iedere succesvolle ontdekking in de wetenschap is niet gebaseerd op dit downloading type, maar op een diepere laag van bewustwording. Om daar te komen moet ik als eerste het downloaden een halt toeroepen. Ik moet dat proces van meer van hetzelfde onderbreken en ik moeten dan mijn aandacht met frisse ogen richten op het van alle kanten bekijken van de situatie.
Zien met een verse blik
Observeren, observeren, observeren. Dus, als eerste zet ik al mijn bestaande modellen opzij en kijk ik onbevangen rond in de situatie waarom het gaat. Ik duik er dan diep in en zoek naar de plekken waar ik de informatie uit de eerste hand kan vinden. Dat kan me ook informatie, de clue, verschaffen over de oplossing die ik zoek, of over de innovatie die ik wil creëren. Soms betekent dat praten met of zijn bij anderen, soms is dat het onderzoek doen bij totaal andere industrieën. Een ‘deep dive’ nemen in het veld en invoelen wat daar gebeurt. Dus diep luisteren.
Stilte, rust en reflectie
Vervolgens is het nodig om afstand te nemen, alles los te laten, te reflecteren en het Innerlijk Weten toe te laten. Ik zoek dan de stilte op, ook in mijzelf, waar het innerlijk weten naar boven komt. Soms kan het nemen van een douche, een wandeling langs het strand of in het bos al wonderen doen. Ik ga dan alles overzien wat ik heb gehoord gezien, geroken, gevoeld, geproefd en ervaren. Ik luister dan met heel mijn wezen naar het geheel vanuit een diepere plek. Een plek die vraagt: Wat is het dat zich uit die wirwar wil bevrijden en als het door mij heen nu geboren wil worden? Hoe verstaat het zich met wie ik ben en met alles wat ik in me heb, mijn beste kunnen? Vanuit die plek van stilte ontstaan de invallen, de nieuwe inzichten: Eureka! Ik ga er dan ogenblikkelijk mee aan de slag.
Het beste naar boven laten komen
De echte kunst om mijzelf te verbinden met de toekomst is het verdiepen van mijn bewustwording met dit moment, het moment waar de toekomst als het ware wortel schiet, door mij heen en het beste in mij naar boven haalt, dat is mijn potentieel, hiermee sta ik in mijn kracht, dat gaat het worden.
Het enige wat echt bestaat is het NU en door mijn bewustwording ten volle te beleven in het NU maak ik de verbinding met de opborrelende inzichten samen met mijn diepe intenties. Ik word bezield en raak bevlogen. We hebben dat allemaal wel eens meegemaakt. En terwijl ik dat ervaar kan ik meteen de volgende stappen zetten. Ik weet de richting die ik wil en weet ook de eerstvolgende stap.
Aan de slag
Ogenblikkelijk handelen is een snelle cyclus van prototyping. Het is niet: nu heb ik een businessplan nodig, nu moet ik een rationele blauwdruk ontwikkelen of een pilotplan schrijven. Neen , het is wat we kunnen leren van creatieve designers. Die beginnen gewoon met het zagen in een stuk schuimplastic om hun ideeën vorm te geven en dan voortdurend opnieuw uitproberen.
Prototyping is niet het implementeren van een uitgewerkte blueprint, maar prototyping is het verkennen van de toekomst, het verkennen van een opportunity door te doen, al doende leert men. Ik ga op het actiepad voordat ik een idee ga conceptualiseren en ik gebruik al de feedback die ik maar kan krijgen van de verschillende stakeholders en ik verbeter het prototype door voortdurende iteratie.
Drie intelligenties
Gaat deze reis vanzelf? Welke intelligenties moeten we op deze reis aanspreken? Deze reis heeft 3 menselijke intelligenties nodig: een open mind, een open hart en een open wil.
Met open mind (curiousity) bedoel ik mijn vermogen om het oordeel even thuis te laten, volkomen ontvankelijk zijn en vol verwondering waar te nemen.
Open hart (compassion) is het vermogen om vanuit de situatie zelf te kijken naar het geheel en de samenhang.
En open wil (courage) het openen van mijn zelf, wie ik werkelijk ben, het verleden laten varen voor wat is, en mezelf overgeven aan alles wat zich aandient vanuit de toekomst.
Valkuilen
Dit lijkt eenvoudig en zo natuurlijk om tot werkelijke transformatie en innovatie te komen, maar waarom is deze benadering een reis die zo weinig wordt ondernomen? Dit komt omdat ik het gevecht aan moet gaan met drie vijanden in onszelf, drie krachtige stemmetjes in ons hoofd die ons tegenwerken en die soms de obstakels vormen op onze reis.
De eerste is het stemmetje van het oordeel ( VoJ = Voice of Judgement). Alleen als ik in staat ben die stem het zwijgen op te leggen pas dan kan ik mijn mind openen en onbevangen zien hoe de wereld eruit ziet. Ik kom dan uit de grot van Plato.
De tweede obstakel is de stem van het cynisme (VoC = Voice of Cynicisme), het is de barrière die ons afstand doet nemen van de situatie, soms ridiculiseren we het en stellen ons niet open voor wat er echt eeft.
En de derde stem kennen we natuurlijk allemaal, dat is de stem van de angst (VoF = Voice of Fear), wanneer we bang zijn om iets te verliezen of bang zijn voor wat er op ons af kan komen. Ik zal over de drempel moeten gaan, door het oog van de naald gaan, om de toekomst te omarmen.
Tot slot
Bij deze reis door de U gaat het niet om het voorspellen van de toekomst, maar het richt de aandacht op het leren van de toekomst zoals die zich ontvouwt in het NU.
Leaders Into The Wild
Het U-coaching proces
Coaching is een U Proces
Coaching is in wezen ook een U-proces. De Coach helpt individuen en teams door het U-proces te gaan door het stellen van de juiste vragen. Coachen is niet adviseren, maar door het stellen van open vragen de coachee zelf op nieuwe inzichten te laten komen.
Leiders worden steeds minder beoordeeld op de positie die zij bekleden en steeds meer op de persoon die zij zijn. Dus op wat zij denken en voelen. En daar weer onder wat hun intenties zijn, uit welke bron zij putten. Daar ligt de ‘blind spot of leadership’.
Bij het maken van belangrijke keuzes dienen al die lagen aangesproken te worden om tot echte veranderingen te komen. Een quick-fix om vanuit de feitenanalyse direct naar de oplossing te gaan werkt vrijwel alleen bij technische vraagstukken. In de Coaching Dialoog wordt dit gehele U-Proces doorlopen.
Positieve spiraal
Bij het Coaching U-proces worden alle lagen aangeboord: feiten-omstandigheden-gevoelens-intenties. Het startpunt is altijd het doel. Waar staan we bij stil? Wat willen we bereiken? Wat volgt is geen lineair proces, meer een positieve spiraal; steeds wordt het doel opnieuw bekeken.
Door het stellen van open vragen -zonder enig oordeel- krijgt de dialoog gestalte. De feiten worden blootgelegd en er wordt met een frisse blik naar de omstandigheden gekeken. Dit alles met een open mind. Er ontstaat inzicht. De dieper gelegen gevoelens over het onderwerp worden aangesproken en naar boven gehaald met een open heart. Wat doet dat met je? Wat beweegt je? Vaste patronen worden losgelaten.
Diepe intenties
Gevoelens zijn de toegang tot je diepe intenties die voortkomen vanuit je authentieke Zelf, de oorsprong van waaruit de nieuwe toekomst zich, met een open will, ontvouwt. Je stapt van het verleden in de toekomst. Een bron van inspiratie en energie maakt zich vrij.
Samen met de Coach wordt dan door visualisatie het nieuwe beeld (Wat zie ik voor me?) toegelaten en uitgekristalliseerd: hoe zou de toekomst eruit kunnen zien?
Aan de slag
De volgende stap is de vraag: Hoe kan ik beginnen? Door ‘ prototyping’ (uitproberen op kleine schaal, met het doel ervan te leren) worden dan de eerste stappen gezet in de realisatie van het actieplan. Met ondersteuning van de Coach ga je aan de slag. De nieuwe realiteit wordt ten slotte vastgesteld en belichaamd. Het doel is bereikt.